1 september staat – althans in het Belgisch collectief geheugen – gegrift als ‘terug naar school’ dag. Zelden staan we stil bij de impact van ‘school’ op de ogen van onze kinderen. Zelf was ik ooit als meisje van 6 op school zo goed als de enige die een brilletje had. De dag van vandaag is dat helemaal anders. We stellen vast dat een zorgwekkend aantal kinderen op steeds jongere leeftijd gaat ‘brillen’.
Hoe beïnvloedt ‘terug naar school’ en het schoolgebeuren de ogen van kinderen?
Dat ‘de school’ een kweekvijver van brilletjes is, is geen nieuw gegeven. Zelfs zo’n 100 jaar geleden viel het ook dr. Bates, de grondlegger van de dr. Batesmethode, op dat de school een grote impact op het zicht van kinderen had.
In z’n ‘Better Eyesight Magazine’ van augustus 1924 schrijft hij:
“When a child first enters school it is well to keep in mind that children in school have a great many new and unexpected things to contend with. They are brought in contact with many other children who are new, strange and different. Their own teachers and the teachers in the other classes have an effect upon the child. Going to and from school, the child meets many strangers and these strangers have an effect upon the mind of the child. Children are great imitators. They learn to walk by watching others walk. They learn to talk and play from the influence of other children. Being great imitators they absorb many bad habits as well as new and strange ones.”
Vrij vertaald schrijft dr. Bates dat het goed is om ons er van bewust te zijn dat wanneer een kind opnieuw naar school gaat het met heel veel nieuwe en onverwachte dingen te kampen heeft. Ze komen in contact met andere kinderen die ze niet kennen, die vreemd en anders zijn. Ook hun eigen leerkracht en de leerkrachten van andere klassen hebben een invloed op het kind. Wanneer het kind van en naar school gaat, ontmoet het vreemden en deze onbekenden hebben een invloed op de geest van het kind. Kinderen zijn immers fantastische imitators, ‘copycatjes’ 🙂 Ze leren lopen door anderen te zien lopen. Ze leren spreken en spelen onder invloed van andere kinderen. Net omdat ze zo’n uitstekende ‘copycatjes’ zijn, absorberen ze zowel veel slechte gewoontes als nieuwe en vreemde.’
Terug naar school gaan – of naar schoolgaan ‘tout court’, is m.a.w. best overweldigend, spannend en stresserend voor kinderen. Het ene kind zal daar beter mee overweg kunnen dan het andere. Ieder van ons heeft z’n eigen ‘stress veerkracht’. Daarnaast is het ene kind meegaander en gevoeliger dan het andere.
Wat kan je als ouder doen?
Het begint met bewust zijn dat de overgang van vakantie- naar schoolmodus betekent dat je kind vele nieuwe en vreemde indrukken te verwerken krijgt. Verandering vraagt tijd en geduld om aan het nieuwe te wennen. Als je kind van nature gevoeliger is, wees dan extra waakzaam. Vraag het regelmatig hoe het zich voelt en hou in het oog dat het genoeg ontspant en voldoende ‘lummeltijd’ heeft. Er is niks mis met niksen 🙂
Weet ook dat wanneer de ‘stress veerkracht’ van je kind door het ‘terug naar school gaan’ en het schoolgebeuren systematisch overschreden wordt, dit een weerslag kan hebben op het gezichtsvermogen van je kind. Vaak geeft je kind al signalen nog voor het effectief waziger gaat zien. Als je kind – nu het terug naar school gaat of tijdens het schooljaar – bv. regelmatig klaagt over buik-, hoofd- of andere pijntjes, hou er dan rekening mee dat dit een signaal kan zijn dat het systematisch teveel is voor je kind.
Als je je bewust bent dat je kind jou kopieert, kan je je de vraag stellen hoe jij met stress omgaat. Hoe ontspannen sta jij in het leven? Sla je vlug in paniek als er iets ‘mis’ gaat (met je kind)? Verlies je snel je geduld (met je kind)? Je kan er donder op zeggen dat je kind ook jouw manier van omgaan met stress kopieert. Toegegeven dat kan best een uitdaging zijn, maar weet dat daar jouw macht en kracht ligt!
Het gevaar van ‘kopieergedrag’
Even terug naar onze briljante dr. Bates en zijn bevindingen met schoolkinderen. Naar aanleiding daarvan was hij niet bepaald mals voor leerkrachten met brillen. In z’n ‘Better Eyesight Magazine’ van augustus 2024 lees ik:
“It should be emphasized that teachers wearing glasses or teachers with imperfect sight should not be allowed a license to teach.”
Naar de letter vertaald: “Het moet worden benadrukt dat leraren die een bril dragen of leraren met een onvolmaakt zicht geen vergunning mogen krijgen om les te geven.” Slik! Dr. Bates! Dat is een boude uitspraak! ‘Ik weet het.’ zou dr. Bates wellicht fijntjes gezegd hebben met een twinkel in zijn ogen – hahaha. Hij was niet te beroerd om zijn waarheid te spreken. Verder schrijft hij:
“It is a fact that some teachers who do not wear glasses seldom have children acquire imperfect sight in their classes. Teachers who wear glasses or who have imperfect sight, have a large percentage of children with acquired poor vision while under their care. It is not necessary to theorize on this matter. It is sufficient to know that teachers who have imperfect sight are under a great mental and nervous strain. This strain is contagious. After children are transferred to a room in which the teacher has normal vision, many of the pupils regain their normal sight again.”
Wat dr. Bates hier vertelt, is dat hij veel onderzoek in scholen heeft gedaan en hij keer op keer vaststelde dat wanneer de leerkracht brilde of slecht zag, het aantal kinderen dat tijdens het schooljaar gezichtsproblemen kreeg, beduidend hoger lag dan in klassen waar de leerkracht een goed zicht had. In klassen met leraren met goed zicht trof hij zelden leerlingen met slecht zicht aan!
Voor dr. Bates was het zo klaar als een klontje dat brillende leraren onder zeer grote mentale en nerveuze stress staan en dat dit soort stress besmettelijk is. Zeker voor kinderen die van nature het gedrag van volwassenen kopiëren. Wanneer hij de kinderen naar een ander klaslokaal bracht en ze een leerkracht gaf die goed zag, herstelde heel veel van de kinderen hun gezichtsvermogen en konden de meeste leerlingen weer normaal goed zien.
Uiteraard is het absoluut niet de bedoeling wie dan ook met een schuldgevoel op te zadelen! In tegendeel! Het is eerder een uitnodiging om uit de onwetendheid en de slachtofferrol te stappen. Dat begint met bewust te worden en inzicht te krijgen in hoe we de verantwoordelijkheid kunnen opnemen. Het Engelse woord voor verantwoordelijkheid is ‘responsability’ of ‘the ability to respond. Het gaat m.a.w. over de vaardigheid om te reageren, te antwoorden op een situatie. Ver-antwoord-elijkheid.
Kiezen we een destructief of constructief antwoord? Hierin ligt onze kracht en macht!
Met een goed gevoel terug naar school?!
Maar, ELS, ik heb toch geen controle over het feit dat mijn kind op school terecht komt bij een leerkracht met een bril of lenzen? Of een leerkracht die gelaserd is? Inderdaad, dat hebben we niet. Toch hoef je niet machteloos toe te kijken.
Allereerst is het goed om je bewust te zijn dat de dag van vandaag de kans groot is dat je kind les krijgt van leraren met slecht zicht. Je kan er dan naar handelen en bv. kiezen om proactief goed te gaan zorgen voor de ogen van je kind door je in eerste instantie goed te informeren over hoe ogen zien en hoe het visuele systeem werkt. Kennis is macht. De juiste kennis wel te verstaan! Maar als je dit leest en geabonneerd bent op de nieuwsbrief van ELS zit je goed 😉
Daarnaast kan je heel concreet aan de slag gaan door bv. een letterkaart thuis ophangen en er een spelletje van maken om samen met je kind de letterkaart elke dag te lezen. Dr. Bates was grote fan van regelmatig de letterkaart lezen, zeker ook in de klas. Hij stelde vast dat dit een zeer weldadig effect op het zicht van kinderen en de leerlingen had. Heb je geen letterkaart? Stuur me een mailtje en ik zend je er ééntje toe.
Als je zelf brilt of lenzen draagt, kan je overwegen om opnieuw op een ontspannen manier te leren kijken en je gezichtsvermogen te verbeteren. Ik voorspel dat je versteld zult staan wat een positieve invloed jouw herwonnen gezichtsvermogen op dat van je kind kan hebben. Kom bv. de dr. Batesmethode ontdekken tijdens een 1 daagse ‘wellnessretreat voor je ogen’. Lees er HIER meer over. Of je kan een ‘vision walk’ of een 1 op 1 sessie boeken. Voor meer informatie en opties, neem HIER contact met me op.
Je kan verder je steentje bijdragen door over dit gedachtengoed te vertellen want er is nog heel veel onwetendheid rond dit onderwerp. Je kan bv. dit blogartikel delen of in gesprek gaan met de school van je kind.
Heb jij nog meer ideeën? Laat het ons weten in de ‘comments’ hieronder.
